Ptaki

Nimfa

(Nymphicus hollandicus) – gatunek średniego ptaka z rodziny kakaduowatych (Cacatuidae) jedynego przedstawiciela podrodziny nimf (Nymphicinae). Zasiedla Australię. W Polsce jedynie ptak hodowlany. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Nymphicus. Według IUCN jest to gatunek najmniejszej troski (LC).

 

 

Systematyka

Po raz pierwszy o istnieniu nimfy wspomniał Europejczyk, który towarzyszył Jamesowi Cookowi w jego podróży wzdłuż wschodniego wybrzeża Australii w 1770 roku. Złapany osobnik został zabity, wypchany i zdeponowany w Royal College of Surgeons w Anglii. Pierwszy opis naukowy tego gatunku sporządził John Latham, zaliczając nimfę do gatunku papug z czubem. W jego opisie brakowało jednak nazwy naukowej i informacji o pochodzeniu nimfy. W 1788 roku Johann Friedrich Gmelin nadał jej nazwę naukową Psittacus novaehollandiae, ale była ona niewłaściwa, ponieważ nadał ją także kilku innym gatunkom.

 

Pierwszy pomyłkę Gmelina odnotował Robert Kerr, w 1792 roku nadając nową nazwę: Psittacus hollandicus. Nazwa gatunkowa przetrwała do dziś, ale nazwę rodzajową należało zmienić. Obecnie rodzaj Psittacus obejmuje żako, a po raz pierwszy została ona opisana właśnie w tym rodzaju. W 1832 roku Johann Georg Wagler nadał jej nazwę rodzajową Nymphicus. Tego samego roku William Swainson opisał nimfę pod nazwą Leptolophus auricomis, a trzy lata później René Primevère Lesson pod nazwą Calopsitta guy. W roku 1912 Gregory Mathews wyróżnił trzy podgatunki: pallescens, intermedius i obscurus. Obecnie nie wyróżnia się żadnych podgatunków.

 

Morfologia

U dzikich nimf występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec jest ciemnoszary, szary lub jasnoszary z jaśniejszą piersią i brzuchem. Głowa żółta, z szarym czubkiem z żółtym końcem. Pomarańczowe plamy policzkowe. Biały brzeg skrzydła. Nogi, dziób i sterówki szare. Samice mają szare pióra na głowie i żółty, prążkowany ogon. Młode do pierwszego pierzenia (ok. 6 miesięcy) wyglądają jak samice.

 

Wymiary i masa ciała

Nimfy z hodowli zazwyczaj są większe. Wymiary:

 

	Dorosły samiec	Dorosła samica
Całkowita długość	28-31 cm	28-31 cm
Długość skrzydła	17-18 cm	16-17 cm
Długość ogona	16-19 cm	15-17 cm
Długość czaszki	34 mm (bez dzioba 26 mm)
Szerokość czaszki	22-27 mm	22-26 mm
Długość czubka	36-58 mm	36-53 mm
Długość kości stępowej	15-17 mm	15-16 mm
Długość dzioba	13-15,1 mm	13,2-14,1 mm
Rozpiętość skrzydeł	46 cm
Masa ciała	80-100 g

 

Występowanie

Nimfy zasiedlają wnętrze kontynentu Australijskiego, nie występują na wybrzeżach, zachodniej części Australii Południowej oraz na Tasmanii i Przylądku Jork.

 

Środowisko

Nimfy preferują otwarte tereny z dostępem do świeżej wody. Występują także w terenach rzadko zalesionych i sawannach; wędrowne nimfy jedzą nasiona akacji, więc są też spotykane w ich zaroślach. Temperatura miejsca w ich środowisku życia waha się od 4,5 stopnia Celsjusza zimą do 43 stopni latem. Dziuple w drzewach wykorzystują jako miejsca do gniazdowania. Zasiedla tereny do wysokości 500 m.

 

Pożywienie

Nimfy żywią się głównie nasionami roślin zielnych, w szczególności nasionami traw z rodzaju Astrebla, zwanymi popularnie trawami Mitchella. Jeżeli nie muszą się wysilać, potrafią długo wytrzymać bez wody; czerpią ją wtedy z ziaren. Dietę uzupełniają jagodami, pączkami kwiatów i nektarem. Czasami zjadają także akację oraz zboże.

 

Tryb życia i zachowanie

Nimfy są dobrze przystosowane do lotu, gdyż prowadzą koczowniczy tryb życia. Składa się na to budowa skrzydeł, kształt ciała i ogona. Wędrują w stadach, w ten sposób łatwiej znajdują pożywienie i dostrzegają drapieżniki. Nie lubią liściastych gałęzi, siedzą więc najchętniej na martwych drzewach. Na ziemi są bardzo ostrożne. Wodopój odwiedzają wcześnie rano i wieczorem. Zaraz po napiciu się całe stado odlatuje. Pożywiają się również w grupie. Nimfy czyszczą się wzajemnie, a nimfa czyszcząca grzbiet, ogon i skrzydła trzyma głowę w górze. Możliwe, że pierwszym kontaktem przyszłych par nimf jest właśnie prośba o czyszczenie. Proszący o to ptak trzyma głowę nisko, kładzie czubek i mruży oczy, co oznacza, że nie ma złych zamiarów. Nimfy żyją na wolności 10-14 lat; w niewoli do 35.

 

Głos

Samce śpiewają w celu zwrócenia na siebie uwagi samic. Robią to też w celu wyrażenia swojej radości. Samczyk zaczyna śpiewać gdy ma około roku; uczy się od pozostałych członków stada. Ptak w niewoli może naśladować ludzki gwizd i wplatać elementy, których się nauczył w swą pieśń. Krzyk ostrzegawczy brzmi jak "kłi!", "kiłi!" lub podobnie. Zazwyczaj ostrzegają samce. Swoje niezadowolenie nimfa pokazuje zrzędzącym, trochę charczącym odgłosem. Nimfy często komunikują się ze sobą, również w trakcie budowy gniazda. Pisklęta wołają o jedzenie dźwiękiem przypominającym "oink".

 

 Rozród

 

Po lewej ptak odmiany perłowej, po prawej lutino

 

Nieco ponad roczny samiec nimfy odmiany perłowej; po pierzeniu, białe plamki na skrzydłach są już niewidoczne

Nimfy są monogamiczne. Okres lęgowy przypada od września do października.

 

Gniazdo: Nimfy lęgną się w dziuplach. Nie ma problemów ze znalezieniem miejsca na gniazdo, gdyż drzewa często są wyjedzone przez termity albo połamane. Zazwyczaj jedno drzewo zasiedla jedna para[3]. Preferują martwe eukaliptusy i zwykle gnieżdżą się na wysokości około 2 metrów nad ziemią.

Jaja: 4-7 na sezon, barwy białej[3][11]. Mają one wymiary 24,5x19 mm

Wysiadywanie: 17-23 dni[11]. Samiec nie karmi samiczki, jeżeli idzie ona szukać pożywienia samiec ją zastępuje

Pisklęta: Po wykluciu ważą 4-6 gramów. Usamodzielniają się po 4 do 5 tygodniach, a są zdolne do rozrodu po 1,5 roku od wyklucia. Czasem zdarza się, lecz jest to rzadkością, że dorosłe nimfy usuwają skorupki z gniazda po tym, jak młode się wyklują.

 

Pasożyty i choroby

Młode nimfy bywają niekiedy atakowane przez drożdże z rodzaju Candida i bakterie z rodzaju Chlamydophila. Pasożyty jelitowe, np. z rodzaju Giardia, mogą występować nawet u zdrowo żywionych ptaków. U dorosłych nimf często występują choroby wątroby, nerek i układu rozrodczego (u samic). Przykłady innych chorób i dolegliwości występujące u nimf w niewoli:

 

• zła kondycja
• biegunka i zaburzenia trawienia
• zaburzenia przemiany materii
• wymioty
• zapalenie spojówek
• katar
• urazy mechaniczne
• zaparcie jaja

Mutacje

• białogłowa

• lutino

• platinum

• pastelowa srebrna

• perłowa

• szek

• żółtolica